دفاع شخصي در آیکیدو

دفاع شخصي در آیکیدو

از اغلب هنرهای رزمی به عنوان راهي برای كسب مهارتهای دفاع شخصی نام برده و روی آن  تبليغ می شود. اين تبليغ اكثرا توسط به نمايش گذاشتن تمرينات از پيش تعيين شده، يا توسط نمايشهای خاصی كه در جلوی چشمان عموم انجام می گيرد، انجام شده و به اين وسيله علاقه ای خاص را نسبت به آن رشته در دل قربانيان زندگی مدرن ايجاد می كند. حتی بعضی از مردمی كه درك اشتباهی نسبت به اين مسئله پيدا كرده اند، مجذوب صحنه های پرهيجان و تكنيكی سينمائی و ويديوئی می شوند و در نهايت جذب رشته ای خاص می شوند.

با كمال تاسف، بعضی اوقات ممكن است در يك برهه زمانی خاص، در يك جامعه محيطی به وجود آيد كه ترس، اضطراب و ايجاد خشونت، آنچنان بر تك تك افراد آن جامعه تاثير بگذارد كه افراد بيشماری جذب باشگاهها يا مراكزی شوند، كه ارائه دهنده دفاع شخصی هستند. اما در حقيقت، بسياري از اين كلاسها و دوره ها، دكانهای  بي مسئوليتی هستند برای جذب اعضای جديد تر و كسب منفعت بيشتر. به يقين هيچ مشكلی، با كل مراكز يا باشگاههايی  كه چنين دوره هايی را در اختيار عموم قرار می دهند وجود ندارد، مشکل آنجا بروز می كند كه اين گونه مراكز بايد نسبت به مسئوليتهايشان آگاهانه عمل كنند، ولی در عمل چنين نمی كنند.

فراگيری فنون هنرهای رزمی سنتی، به روش و سلوك سنتی، تنها پس از ساليان متمادی تمرين كردن و وقف شدن در اين راه قابل دسترسی است و به همين علت، اين حرف كه كلاسهای زيادی وجود دارند كه دفاع شخصی آموزش می دهند، حرفی كاملا بی اساس و بی منطق است.

اين مسئله غير قابل انكار است كه، فنون مختلف مورد استفاده در هنرهای رزمی متفاوت، می تواند در دفاع شخصی كاربردی به كار گرفته شوند و هر هنر رزمی می تواند تعدادی از اين نيازها را برآورده كند. برای مثال، هنر رزمی" جودو" می تواند براي بانوان، كه ممكن است توسط مهاجمان گرفته شوند، بيشتر مفيد واقع شود يا كيك بوكسينگ براي آقايان كه بيشتر در معرض مشت و لگد قرار می گيرند. هيچ هنر رزمی نمي تواند ادعا كند كه در سيستمهای دفاع شخصی كامل است، چرا كه هر هنری خواصی دارد كه می تواند در دفاع شخصی مدرن مورد استفاده قرار گيرد.

به نظر می رسد كه يك"مشت زن" كه توانايی لگد زدن و پرتاب كردن نيز داشته باشد، برای دفاع از خود به اندازه كافی آماده است. بدون شك هر هنری، دارای معايبی نيز است، كه در حين كار چهره شده و جلوه می كند. برای مثال يك "جودو" كار، مهارتهای لازم براي حمله كردن توسط دستها و پاهايش را ندارد و يا يك تكواندو كار از دانش كافی برای پرتابهای كنترلی و قفلها برخوردار نيست و شايد تصور شود يك جوجوتسو كار در اين بين كاملترين و بهترين باشد، ولي ممكن است نتايج حاصل از تمرين برای كسب مهارتهای لازم، بسيار سخت و مشكل باشد. ممكن است بسياری از عزيزانی كه در هنرهای نام برده شده مشغول تمرين هستند، نسبت به مسائل مطرح شده بالا معترض باشند، اما مسائلی كه مطرح شد، در شرايط كلی اين هنر ها گفته شده است.

آیکیدو به خاطر طبيعت خاصش، از تعدادی از عناصری كه در بالا ذكر كرديم خارج است، چرا كه مسئوليت فرد در آیکیدو، حفاظت و نجات زندگی، به جای دست به اقدام متقابل زدن برای راضی كردن خود و انتقام جويی است. خشونت، عصبانيت و مهاجم بودن، مي تواند باعث عكس العملهائی منفی شود, در حاليكه آیکیدو به هر فردی اجازه می دهد تا آرامش و خونسردی خود را حفظ كرده و كنترل هر موقعيتی را به دست گيرد.

اغلب هنرهای رزمی، برای تمرين كردن نياز به درجه ای از آمادگی جسمانی دارند و در بسياری از باشگاهها و مدارس، نوعي خاص از مقررات و آداب نظامی حاكم است, كه به نوعی می تواند دلهره آور هم باشد، زيرا زمانی كه ببينيم متوسط تمرين بدنی افراد، در حد چند گام قدم زدن تا رسيدن به ماشين يا اولين ايستگاه اتوبوس است، تمرينات آمادگی جسمانی نيز می تواند در بسياری از موارد تا حدود زيادی خطرناك باشد. تمرينات گرم كردن در آیکیدو، تا حد بسيار زيادی نرم و تاكيد بسيار زيادی بر تنفس و تمرينات كششي سبك دارد. بادكردن عضلات يا فشار آوردن به بدن در حركات كششی، به هيچ وجه مد نظر تمرينات آیکیدو نيست و  شايد اين دليل به تنهائی يكی از عواملی باشد برای گرويدن بسياری به آیکیدو.

تعداد بسياری از هنرهای رزمی، شركت كنندگانشان را به جنگيدن و يا در تعدادی از موارد، به  در دست گرفتن ابتكار عمل تشويق می كنند و در اصل، روح رقابت و جنگاوری را در آنان تقويت می كنند. فكر اجرا در هر موقعيتی، می تواند به مردم نگرانی بدهد، كه اين نگرانی ممكن است به خاطر ترس از باخت يا شرم و خجالت حاصل از يك اشتباه باشد. بسياری از اشخاصيكه می خواهند دفاع شخصی فرا بگيرند، از اينكه در يك محيط رقابتی مورد آزمايش قرار بگيرند ناراحت هستند و آن را به عنوان يك تمرين بی فايده ارزيابی می كنند.

هيچگاه پيشگيری از خطر برای مردم، به اندازه امروز مهم نبوده است. ممكن است كه آنها نخواهند يا قادر نباشند تا به فراگيری يكی از هنرهای رزمی مشغول شوند، اما اكثرا از اين مسئله آگاه هستند كه به چيزی نياز دارند تا در كوتاهترين زمان ممكن، برايشان بيشترين كارآيی را داشته باشد و در همين ارتباط، آنها بدون توجه به اينكه مهاجمان احتمالی چه توانايی هاييی دارند، مايل هستند كه خود را به دانش دفاع شخصی مسلح كنند، بدون آنكه قصد داشته باشند به شخصی آسيبی برسانند.

درست اين همانجائی است كه ممكن است, آیکیدو بهترين انتخاب برای اين دسته از افراد باشد. امروزه در سطح جهان، فنون آیکیدو در بسياری از ارگانها و سازمانها مورد استفاده قرار گرفته است و اين بدين جهت بوده است كه در آیکیدو می توان با حداقل نيرو، مهاجمان را بدون صدمه زدن به آنان مهار كرد. پايه و اصل آیکیدو در ارتباط رويارويی با مهاجم، درمرحله اول اجتناب كردن، سپس منحرف كردن و در نهايت كنترل كردن او است.

در مقايسه با ديگر هنر هاي رزمی, ماداميكه يك هنر جو اصول بنيادين و اوليه آیکیدو(آیکی تایسو) را درك كرده باشد, فقط تعدادی تكنيك خواهد بود, كه نياز به تسلط در آنها وجود دارد و از آنجائيكه آیکیدو، هنرجو را تشويق به بالا بردن خلاقيتهايش می كند، هيچ قانون يا قرارداد خاصی برای حفظ كردن و به ياد سپردن فنون وجود ندارد.

آیکیدو به هنرجو اجازه می دهد تا به صورت مستمر و متوالی به حملاتی كه بر عليه اش اعمال می شود جواب دهد و تاكيد دارد كه اين كار حتما با آگاهی كامل صورت گيرد.

در آیکیدو هيچ تاكيدی برای آنكه هنرجويان تبديل به عده ايی جنگاور شوند, وجود ندارد و همه آن چيزی كه در آیکیدو بر آن تاكيد شده است، رسيدن به يك خودباوری است, تا هنر جويان باور كنند كه می توانند از خود حفاظت كنند.

بايد دانست كه اگر هيچ راهی به غير از برگزاری دوره های كوتاه مدت برای آموزش دفاع شخصی به علاقه مندان نيست، مربيان بايد اين مسئله را به ياد داشته و ياد آورشوند كه  اين دوره ها، تنها می تواند به هنر جو نشان دهد كه از چه پتانسيل و قابليتی برخوردار است. بايد گفت, كه به هيچ وجه قابل قبول نيست كه شخصی ادعا كند, هنر جويي  پس از گذراندن چند جلسه تمرين و در عرض چند هفته قادر است در صورت بروز حادثه از خود به طور كامل دفاع كند. بايد گفت حتي يك متخصص هنرهای رزمی نيز در مقابله با يك حمله حقيقی ناگهانی، به مشكل بر خواهد خورد، چرا كه معمولا مهاجمان هيچ چيزی برای از دست دادن ندارند و در حملاتشان برای صدمه زدن به قربانی، از هيچ قاعده و قانون خاصی پيروی نمی كنند.

از آنجائيكه آیکیدو آزادی بيشتری را به تمرين كنندگان عرضه و در همه حال آنها را به اشاعه صلح تشويق می كند و تمرينات از رقابت به دور است, ممكن است عده بيشتری برای رسيدن به خواسته هايشان در زمينه دفاع شخصی به آن روی بياورند. به اين خاطركهآیکیدو تشويق به رشد درونی دارد، مردم بيشتر تمايل دارند تا ترسهای درونی و محدوديتهايشان را بشناسند و با آنها روبه رو شوند. آنها با تمرينات منظم، با انگيزه و با روحيه می شوند  و شناخت شخصی به آنها شهامت و اعتماد به نفس لازم برای برخورد با موقعيت های حقيقی، در تهاجم و درگيری را خواهد داد.

اگر فردی اصرار به فراگيری دفاع شخصی خالص دارد،  مربی آیکیدو، كار سختی در پيش رو خواهد داشت و به همين علت، مربی بايد با اطلاعات و دانش تكنيكی لازم و نگرش و ديدی كامل، براي برآورده كردن نيازهای هنرجو اقدام كند و همانطور كه متذكر شدم، اگر فردی مشغول آموزش دفاع شخصی، در هر نوعي از آن است، مسئوليت  مربي بسيار جدی و سنگين است، چرا كه يادگيری ناقص می تواند به قيمت صدمه ديدن هنرجو و يا حتی از دست دادن جان وی تمام شود.

اگر شخص, فقط به دنبال يادگيری دفاع از خود است، آنگاه حتما, آیکیدو مطالب زيادی برای ارائه خواهد داشت. اما هنرجو بايد قبلا خواسته خويش را خوب بشناسد و بداند كه چه می خواهد و در عين حال با فلسفه آیکیدو نيز ‌آشنا شود، زيرا اين فلسفه, مانند شمار اندكی از ديگر روشهای رزمی اصيل و كهن, می تواند ديدگاه فرد را نسبت به زندگی و همچنين موضوع دفاع شخصی، تحت تاثير خود قرار دهد.

زمانی كه در دوجو  فنون آیکیدو به عنوان دفاع شخصی به شما آموزش داده می شود، بدون انعطاف و سرسختانه با آن برخورد نكنيد، بلكه با بهره گيری از راهنمائيهای مربيتان، با تحرك و پويائی كامل آن را تجربه كنيد. حملات بايد با قصد و هدف انجام گيرند، تا دفاع كننده فرصت تمرين صحيح و اصولی را داشته باشد.

معمولا سلاحها و لوازم جانبي مناسب در برنامه تمرين به كار گرفته می شوند، تا شاگرد از نظر ذهنی براي مقابله با موارد غير قابل پيش بينی آماده شود. در به كارگيری سلاحها بايد نهايت دقت را داشت. كليد، خودكار، شانه و حتي تكه كوچكی كاغذ را می توان به عنوان يك وسيله كاربردی، جهت دفاع از خود به كاربرد. اما قبلا بايد به درستی موارد استفاده از آنها را آموخت. بايد دانست كه در كلاسهای آیکیدو، سلاحهای سنتی مثل "جو"،" بوكن" ، تانبو" و " ت سن" بيشتر مورد استفاده قرار می گيرند. اين سلاحها هيچگاه برای تخريب به كار نمي روند، بلكه برای تقويت و بالا بردن درك اصول حاكم بر" بودو" و "آیکیدو" از آنها استفاده می شود. استفاده از اين سلاحها در ضمن، به هنرجويان ديدی می دهد تا چگونه ابزارآلات و وسايل مناسب را با شرايط موجود مطابقت بدهند تا با شرايطشان همخوانی داشته باشد.

نبايد از ياد برد، كه هيچ هنر رزمی يا آموخته از هيچ مربی خوبی هم, نمی تواند حفاظت كامل شما را تضمين كند، برای آنكه هيچ فردی، شرايطی را كه ممكن است برای شما در واقعيت رخ بدهد نمی تواند پيش بينی كند. شايد تنها راه ممكن، حفظ يك برنامه تمرينی منظم و اين كه هيچگاه فرض نكنيم كه در هنر دفاع از خود به استادی و مهارت كافی رسيده ايم، كارساز باشد. زمانی كه هنرجو به دانشی كاربردی از آیکیدو دست پيدا كرد، می تواند به ديگر هنرهای رزمی مرتبط نيز نظری بياندازد و آنها را با دانشش مقايسه كند.

از آنجاييكه"آیکیدو"يك طريقت چند وجهی است، هيچگاه نيازهای هنرجو به انتها نمی رسد و هميشه در آموختن  چيزی متفاوت وجود دارد تا علائق او را زنده نگاه دارد و يك هنرجوی مايل به يادگيری دفاع شخصی را، تبديل به يكی از اعضای با ارزش دوجوی آیکیدو كند.

اين گروه(اعضای دوجو) پس از اندكی تمرين آیکیدو، هرگز از بابت ترسها و نگرانيهايی كه زمانی آنها را دچار مشكل می كرده دچار مشكل نمی شوند، بلكه زندگی آنها همزمان با تجربه ايكه حاصل از تجربه يك آزادی منحصر به فرد است, معنای جديدی به خود می گيرد. در اصل, آنها دفاع شخصی فرا نگرفته اند، بلكه با خود و با درونشان آشنا شده اند.

در پايان و به عنوان نتيجه, آیکیدو می تواند به عنوان وسيله ای ايده آل برای فراگيری دفاع شخصی به كار برود.آیکیدو می تواند اين آگاهی را برای مردم به وجود آورد تا معنی عميق تری را از"بودو" درك كنند و اين كه اين راه  در واقعيت چه چيزهائی را می تواند به آنها هديه كند. آنها بايد از مرز فنون گذر كنند، در غير اينصورت موفق به كاميابی و تكاملی كه به دنبالش هستند، نخواهند شد.